Duurzaamheid is een hot topic. Overal waar je kijkt gebeurt er wel wat mee. Er zijn een hoop bedrijven en merken die oprecht de wereld een beetje mooier willen maken of een transitie willen maken naar een duurzamer productieproces. Daartegenover staat greenwashing: meeliften op de duurzame trends voor financieel gewin. Maar wat is dit, en hoe herken je dit?
Wat is greenwashing?
Greenwashing is je duurzamer voordoen dan je bent, terwijl je doorgaans niet de intentie hebt om écht duurzame stappen te zetten. Of je zet er één, puur voor je image, en laat het daar bij.
Dit kan door het gebruik van lege, nietszeggende termen die wel duurzaam klinken, open deuren intrappen die groen klinken maar niks toevoegen, of focussen op superzichtbare nepoplossingen, in plaats van echt eens goed naar je businessmodel kijken.
Er zijn verschillende dingen waar je naar kunt kijken om zelf tot een redelijk oordeel te kunnen komen of een bedrijf, merk of product écht duurzaam is, of alleen maar doet alsof.
1 – Vage terminologie
“Groen”, “duurzaam” en “eco” klinken allemaal inderdaad heel groen, duurzaam en eco, maar feitelijk zegt het niks. Het zijn geen beschermde termen, zoals biologisch.
Een ander voorbeeld: “dierproefvrij”. In Europa zegt dat niks meer, omdat dat de standaard is. Of “van gerecycled materiaal”. Begint goed, maar hoeveel procent? En is het product zelf dan ook weer recyclebaar?
2 – Een speciale ecovriendelijke lijn
Kijk, op zich is hier niets mis mee, en ik juich het toe dat er in ieder geval stappen gezet worden. Maar impliciet zegt zo’n merk dus: “De rest van ons assortiment is niet duurzaam en maken we gewoon nog op de oude manier.” Vaak valt de grootte van de ecovriendelijke lijn compleet in het niet bij de grootte van de gehele collectie.
3 – Zelfbedachte keurmerken
Jaja, een logootje met een blaadje ziet er super officieel uit. Maar betekent het ook iets? Doorgaans niet zoveel als het van het bedrijf zelf komt. Zij stellen dan vaak de eisen voor dat label, en daar kunnen ze dus alles voor verzinnen wat ze willen. Het officieel ogende uiterlijk van zo’n “keurmerk” verkoopt gewoon goed.
4 – Focus op één eigenschap
Bij greenwashing wordt heel vaak sterk de focus gelegd op één duurzame eigenschap of product, zodat de aandacht maar niet gaat naar al die onduurzame dingen.
Ik kan me nog een reclame van een zeker lollymerk herinneren dat hun lolly’s 0% vet bevatten. Logisch, omdat ze van 100% suiker gemaakt zijn! Nu is dit geen specifiek voorbeeld op het gebied van duurzaamheid, maar je snapt vast wat ik bedoel.
Bij dit soort greenwashing is het doorgaans ook erg moeilijk om aanvullende en volledige informatie te vinden. Het winkelpersoneel weet het vaak niet, er staat nauwelijks wat op het label, en ook als je naar hun klantenservice mailt, krijg je vaak een onduidelijk antwoord.
5 – Nepoplossingen
De ultieme greenwashingtruc: een nepoplossing die weinig moeite kost maar superzichtbaar is. Bijvoorbeeld winkeltasjes van gerecycled papier, in plaats van de impact van de productie zelf aanpakken. Dat zet natuurlijk geen zoden aan de dijk.
Of ze doen alleen aan bomen planten. Bomen planten an sich is hartstikke goed, maar je moet natuurlijk wel eerst je uitstoot reduceren voordat je gaat compenseren.
Natuurlijk zijn dit geen 100% keiharde regels. Maar zie je 1 of meer van bovenstaande dingen bij een bedrijf of merk gebeuren, wees dan in ieder geval op je hoede en denk eens kritisch na.