Omdat ik op Ecohobbit meerdere zeeprecepten ga publiceren, is het misschien wel een goed idee om jullie in te wijden in de basics van het zeepzieden (of soaping). Zeepzieden is absoluut niet moeilijk, maar je moet wel een beetje investeren in wat basics, nauwkeurig werken en weten hoe je veilig te werk gaat. Daarom een handige serie om iedereen die zich hier in wil verdiepen, wat wegwijs te maken.
Alles op een rijtje
Vandaag trappen we af met het gereedschap!
Je hoeft natuurlijk niet alles nieuw te kopen. Misschien heb je in de keuken al wel een goede weegschaal, heb je nog ergens een pan over of een garde over. Zorg er in ieder geval voor dat je al je soaping gereedschap goed apart opbergt van je andere keukenspullen, want het is niet erg verstandig/veilig/lekker om eten klaar te maken in een pan waar je zeep in hebt gemaakt. (En andersom wil je geen etensresten in je zeep…)
Ik had ooit een huisgenoot die doodleuk mijn soaping-staafmixer uit de doos had gehaald voor zijn tomatensoep. Hij heeft er niks aan overgehouden, maar het kostte me behoorlijk wat werk om de oranjerode resten uit alle hoekjes te pieren. Not cool..
Gereedschap voor zeepzieden
Digitale weegschaal
Zeepzieden is een precies werkje: oliemoleculen moeten reageren met loogmoleculen, en van allebei moeten er ongeveer evenveel zijn, liefst zijn er iets meer oliemoleculen. Het is dus van belang dat je een goede weegschaal hebt die op de gram nauwkeurig kan wegen.
Soaping pan 3L
Dit is de pan waarin het allemaal gebeurt: hierin laat je je oliën en boters smelten, en mix je de loogoplossing erdoorheen totdat er verzeping plaatsvindt. Voor mijn zeeprecepten gebruik in een pan van 3L: groot genoeg om te zorgen dat de boel bij lange na niet over de rand gaat, klein genoeg om te zorgen dat de volledige kop van de staafmixer ondergedompeld is. Mijn pan komt van de Action.
Ik gebruik een willekeurige kookpan om te gebruiken als bain marie. Hier gaat alleen water in, er komen nooit zeepingrediënten in deze pan.
Stevige maatbeker van 1L
Liefst glas, Pyrex of anders van dik plastic. Kies hier geen flimsy dun Action-gevalletje, want dan zou het nog wel eens mis kunnen gaan. Deze maatbeker gebruik je om je water en loog te mengen.
Zeepmal
Voor de recepten op Ecohobbit heb je een zeepmal (of oud cakeblik) nodig van 2L (of 1,5 kg zeep, zoals soms wordt aangegeven). Ik gebruik er één met een siliconen liner van YouWish.nl, wat erg prettig werkt. Zo hoef je niet iedere keer je mal te bekleden met bakpapier (less waste!). Bakpapier heeft dan weer als voordeel dat je zeep sneller hard genoeg is om uit de mal te halen.
Staafmixer
Je kunt je zeep roeren met een lepel of garde, maar trust me: dat duurt een eeuwigheid. Beter gebruik je een staafmixer, dan is het binnen een paar minuutjes gepiept. Bij de Hema hebben ze er één voor een prima prijsje.
Schaaltjes en bakjes
Van geglazuurd aardewerk, porselein of glas. Hierin kun je veilig al je ingrediënten afmeten. Vooral pure essentiële olie wil je absoluut niet in een plastic bakje afmeten! Ook gewoon bij de Action halen.
Maatlepelset
Handig om kruiden of essentiële olie mee af te meten. Dille & Kamille heeft een goede set, of anders de Xenos.
Digitale thermometer
Bij het maken van zeep is het belangrijk dat je op de juiste temperatuur werkt. Oliën en boters hebben een bepaald smeltpunt, en de verzepingsreactie zelf kan het beste plaatsvinden tussen de 30 en 40 °C. Ook dit stuk gereedschap heb ik bij YouWish.nl gekocht.
Siliconen pannenlikker
Om je smeltende vetten een beetje door elkaar te roeren, en om de laatste restjes zeep uit de pan in de mal te schrapen.
Garde of lepel met lange steel
Om je NaOH kristallen goed in je water te mixen.
Veiligheid
Ik heb express de veiligheidsgear nog niet genoemd – dit is namelijk zo belangrijk dat ik hier een apart artikel aan ga wijden.
That’s it! Heb je al een boodschappenlijst gemaakt? Het volgende artikel in deze serie gaat over de basisingrediënten die je nodig hebt om zeep te maken.