Energie. Het lijkt zo vanzelfsprekend en oneindig in Nederland. Je steekt een stekker in het stopcontact – hoppa, elektriciteit. Je draait de kraan open – hoppa, warm water. Je zet de thermostaat hoger – nouja, you get the point. Maar de gas- en energieprijzen zijn in korte tijd enorm gestegen. Aan de ene kant heel vervelend, want duur, aan de andere kant extra motivatie om minder energie gebruiken weer eens onder de aandacht te brengen.
Ons meerjarencontract bij GreenChoice loopt over een paar maanden af, dus wij hebben onze fingers crossed dat de boel tegen die tijd weer een beetje bijgetrokken is. Op dit moment betalen wij gemiddeld €65 per maand voor gas en elektra, maar als we nú een nieuw contract zouden moeten afsluiten, zouden we zo’n €135 per maand kwijt zijn – meer dan het dubbele! En dan doen wij het al een stuk zuiniger dan de gemiddelde Nederlander (volgens de Greenchoice grafiekjes).
Waarom zou je minder energie verbruiken?
Energie komt niet zomaar uit het niks. Om energie op te wekken – of dat nou warmte of elektriciteit is – heb je grondstoffen nodig. Grondstoffen om te verbranden (bijvoorbeeld gas, olie, kolen) of grondstoffen om windmolens en zonnepanelen te bouwen.
Maarja, al die grondstoffen zijn een keer eindig. En hoe welvarender een land wordt, hoe meer energie er gemiddeld per persoon verbruikt wordt. Maar in minder goed bedeelde regio’s (denk bijvoorbeeld aan Afrika) vinden ze het ook wel chill om een stabiel energienetwerk op te bouwen, en mee te komen in de technologische en duurzame ontwikkelingen.
Dus ik zie het als verplichting voor mensen, bedrijven en landen die het wél hartstikke goed hebben, om verantwoordelijk om te gaan met energie, zodat de verdeling van deze faciliteiten over de wereld een stukje eerlijker kan worden.
Dat betekent niet alleen duurzame energie gebruiken, maar ook niet méér gebruiken dan je nodig hebt. En vooral niet onnodig verspillen. Hoe doe je dat?
Klik hier voor een inkijkje in ons gasverbruik en tips hoe wij dat zo laag mogelijk houden.
1 – De kleine dingen
Dit zijn de dingen die je waarschijnlijk al tig keer gehoord hebt. Apparaten uit als je ze niet gebruikt, lichten uit als je niet in die ruimte bent, stekkers trekken wanneer je voor langere tijd weggaat. Weinig moeite, beetje besparing, maar alle kleine dingetjes zijn mooi meegenomen.
2 – Douchen
Ja, wij Nederlanders staan draag onder de warme douche. Liefst iedere dag, of bijna iedere dag. Maar water verwarmen kost een hoop gas. Dit kun je verminderen door korter te douchen, minder vaak te douchen, of wat minder heet te douchen.
Note to self: 38 graden is écht warm genoeg hoor! (Ja, ook ik heb zo mijn guilty pleasures…)
3 – Verwarming
Ja, die kachel mag ook wel wat minder hoog. Een prima normale acceptabele temperatuur is 20 graden, en bij ons komt hij zelfs niet hoger dan 19. Dit is prima te doen als je er een gewoonte van maakt om je naar het seizoen te kleden – dus laagjes en lekker warme truien in de koudere maanden. En ‘s avonds knus met een dekentje op de bank, yay!
We hebben ook lang niet alle radiators in huis open staan. Doorgaans die in de woonkamer/keuken. De rest staat bijna het hele jaar uit, omdat die ruimtes niet per se apart verwarmd hoeven te worden.
Stiekem maken we er een beetje een sport van om zo lang mogelijk de kachel uit te laten. Op het moment van schrijven is het 25 oktober, de buitentemperatuur is 12 graden en de binnentemperatuur 18. Ik zit met een lekker warm vest aan achter een warmte producerende laptop (het is een beetje, maar toch).
Wanneer de kachel wel aangaat, is dat alleen overdag. ‘s Avonds zetten we hem uit (of semi-uit), op 15,5 graden. Alleen wanneer het stevig vriest zetten we hem iets hoger, op 16 of 16,5 graden – anders is het simpelweg niet te harden in de slaapkamer.
Meer tips om het lekker warm te hebben vind je hier
4 – Isoleren
Als je huiseigenaar bent, loont het ontzettend om goed te isoleren. Die investering heb je er zo snel uit! (Zeker met de huidige gasprijzen…)
Maar ook als je huurt en niet zoveel te zeggen hebt over de isolatie van muren, dak, ramen en vloer, kun je op kleine manieren isolatiewinst boeken. Denk aan isolatie om verwarmingsbuizen, radiatorfolie, tochtstrips, brievenbusborstels, zware gordijnen en vloerkleden.
5 – Niet alles heeft een stekker nodig
Vraag jezelf af of alles in huis een stekker nodig heeft. Soms kan iets ook prima met de hand. Zo gebruik ik lang niet altijd de mixer als ik iets bak, maar pak ik voor bijvoorbeeld pannenkoekenbeslag of brownies vaak gewoon de garde. We hebben geen föhn meer in huis, want we laten ons haar toch altijd aan de lucht drogen. Voor kleine dingen pak ik liever even stoffer en blik, dan dat ik de hele stofzuiger uit de kast sleep. En had ik al gezegd hoe ontzettend meditatief en rustgevend het is om met de hand te naaien in plaats van met de machine?
Ook entertainment hoeft niet altijd een telefoon, tv of computer te zijn. Pak ‘s avonds op de bank eens wat vaker een goed boek of handwerk erbij.
6 – Niet alles hoeft smart
Vaak genoeg heeft iets wel een stekker nodig. I mean, niemand doet tegenwoordig de was nog met de hand (behalve die ene tere zijden sjaal misschien). Maar er is een vervelende trend dat alles met een stekker ineens smart moet. Smart wasmachine. Smart horloge. Smart wekker. Smart thermostaat. Smart verlichting.
Maar “smart” betekent dat iets rekenkracht nodig heeft. Dat er een kleine computer in het ontwerp is ongebouwd. En je raadt het al, dat kost meer energie dan wanneer er met die elektriciteit alleen iets mechanisch in werking wordt gesteld. Vooral omdat er vaak op de achtergrond een programmaatje moet draaien om al jouw smart instellingen op het juiste moment in en uit te schakelen.
Dus maak hierin bewuste keuzes. Is smart echt nodig, of kun je best zelf je kont van de bank lichten om de verwarming en de lampen uit te doen?
7 – Hooizak
Iets wat ik de laatste tijd bij een aantal andere duurzame bloggers en mensen in mijn omgeving zie, is de hooizak. Basically is het een dikke isolatiedeken voor pannen. Zo kun je voedsel wat langere tijd moet koken of garen, eerder van het fornuis halen en in de hooizak laten nagaren. Zo verbruik je minder gas!
Je kunt supermakkelijk een hooizak maken door een oude deken of slaapzak in een krat te stoppen. Laat ik nou net een oude slaapzak in huis hebben die ik niet meer gebruik, dus een mooi projectje om binnenkort eens uit te proberen!
“Niet alles hoeft smart.” Soms is juist de smart technologie energiebesparend. Onze wasmachine gebruikt dank zij de ingebouwde computer beduidend minder energie omdat hij tijdens het wassen meet hoeveel was in de trommel zit en daarom de wastijd naar beneden kan bijstellen. En ook onze koelkast gebruikt dank zij de ingebouwde computer minder energie. ‘t Is dus niet een fundamenteel “njet” tegen smart technologie, maar zoals je zelf al zegt: maak hierin bewuste keuzes.
Ja, maar een wasmachine is wel even wat anders dan smart verlichting of smart thermostaat. Het gaat hier niet om een gevalletje “kont van de bank lichten”