Al sinds 1998 kampeer ik jaarlijks (op een enkel jaar uitgezonderd). Eerst met mijn ouders, daarna in mijn eentje en met Paul. In al die jaren heb ik kennis gemaakt met verschillende manieren van koken tijdens het kamperen: gasstelletjes, kampvuur, alcoholbrandertjes en allesbranders. Maar welke is het handigst? Welke methode werkt het best voor jouw persoonlijke kampeerkeuken?
Spoiler alert: wanneer je gewoon snel en relaxt eten wilt koken, is een gasbrandertje de beste methode. Maar soms heb je andere eisen: op het gebied van duurzaamheid bijvoorbeeld, of de beschikbaarheid van jouw voorkeursbrandstof op bestemming.
Zo heb ik voor tijdens mijn eerste soloreizen gewerkt met een Firedragon allesbrandertje, omdat ik toen nog met het vliegtuig reisde en geen gasblikjes mee kon nemen.
In deze blogpost probeer ik zo uitgebreid mogelijk de voor- en nadelen van verschillende kookmethodes voor je kampeerkeuken uiteen te zetten, zodat je zelf kunt kiezen wat het beste bij je past!
Propaan/butaan gasstelletje
De meest voor de hand liggende keuze voor een chille kampeerkeuken: een gasstelletje. Hier heb je enorm veel mogelijkheden: van een minifornuisje met een grote gasfles, tot prik- en ventielblikjes met lichtgewicht opzetstukjes.
Een minifornuisje met grote gasfles is alleen geschikt als je met de auto gaat kamperen en langere tijd op één plek verblijft. Ook prikblikjes zijn alleen handig als je langer op één camping staat, omdat je die niet kunt afsluiten wanneer je het kookelement er van af haalt. Je gasblikje loopt dus leeg.
Mijn voorkeur gaat uit naar ventielblikjes: die sluiten zichzelf af wanneer je het opzetstuk eraf draait. Superhandig voor trekkers! Let er trouwens op dat je goede blikjes koopt: Campingaz is alleen compatibel met Campingaz (soort klik-en-draai-ventiel), de rest van de merken is redelijk met elkaar uitwisselbaar (ventiel met schroefdraad).
- Kooksnelheid: Snel
- Roet en vuil: Geen
- Duurzaamheid: Fossiele brandstof, maar ook brandstofefficiënt. Ik heb nog geen kleine ventielblikjes met biogas gevonden, gat in de markt dus!
- Benodigde omstandigheden: Geen bijzonderheden
- Meenemen: Je mag geen gasblikjes mee in het vliegtuig
- Gebruiksgemak: Makkelijk
- Beschikbaarheid brandstof: In iedere kampeerwinkel, ook op sommige campings. Volgens de Bever-medewerker is in Scandinavië Coleman-gas makkelijker verkrijgbaar, in Zuid-Europa Campingaz. Uit ervaring weet ik dat het in de UK niet zoveel uitmaakt.
- Kosten: Een lichtgewicht brandertje is verrassend betaalbaar, en ook gasblikjes zijn vrij goedkoop.
Firedragon allesbrandertje
Dit leek me een handige keuze toen ik voor het eerst in mijn eentje op reis ging: Superlichtgewicht, geen gedoe met brandstof in het vliegtuig, en er is sowieso wel een soort brandstof te vinden aan de overkant, kampeerwinkel of niet.
Brandstoffen die ik heb gebruikt zijn officiële blokjes van Firedragon, Vango bio-ethanol gel fuel, alcohol-handgel, (witte) aanmaakblokjes en lampenolie.
Nadeel is dat deze brandstoffen allemaal een stuk minder heet branden dan propaan/butaanmix en een roetlaag onder mijn pannetje achterlaten. Bah! Vooral lampenolie is sterk af te raden. Ook laten veel brandstoffen residu achter in het brandstofreservoir, wat er erg moeilijk uit te poetsen is.
De witte aanmaakblokjes kun ik trouwens in mijn ruimbagae meenemen in het vliegtuig – volgens mij hadden ze niet door dat het brandstof was en leek het in de scanner op een boek ofzo, maar pin me er niet op vast. Misschien had ik gewoon geluk.
- Kooksnelheid: Medium
- Roet en vuil: Veel, moeilijk schoon te krijgen.
- Duurzaamheid: Firedragonblokjes en Vango bio-ethanol gel fuel zijn milieuvriendelijk (hoewel je nog steeds CO2 uitstoot, om de simpele reden dat je een brandstof verbrandt). Aanmaakblokjes en lampenolie komen vaak uit de petrochemische industrie. Van Esbit kan ik niet vinden of de blokjes wel of niet duurzaam zijn.
- Benodigde omstandigheden: Geen bijzonderheden
- Meenemen: In principe mag je geen brandstoffen meenemen in het vliegtuig, maar aanmaakblokjes kunnen dus “per ongeluk” door de controle komen.
- Gebruiksgemak: Makkelijk
- Beschikbaarheid brandstof: Firedragonblokjes en Vango gel fuel bij Bever. Firedragon, Vango en Esbit zijn ook online te vinden. Beschikbaarheid in het buitenland heb ik geen ervaring mee.
- Kosten: Firedragonblokjes, Esbitblokjes en Vango gel fuel zijn allemaal aan de prijzige kant voor hoeveel maaltijden je van 1 verpakking kunt koken. Aanmaakblokjes zijn goedkoper.
Kampvuur
Een romantische classic voor een weekendje kamperen: koken op een kampvuur. Om heel eerlijk te zijn: ik heb nog nooit in mijn eentje een kampvuur gemaakt, wel vaak met anderen meegedaan.
LARP-vrienden van mij hebben ooit een heerlijke stoofpot boven open vuur gemaakt (zie foto hierboven), daar was ik echt van onder de indruk. Daarnaast heb ik bij verschillende gelegenheden mijn fair share van knakworstjes, marshmallows en broodjes op een stok wel gehad.
- Kooksnelheid: Langzaam
- Roet en vuil: Ja
- Duurzaamheid: Hout verbranden veroorzaakt meer uitstoot dan gas verbranden. Pas op dat je geen (bos)brand veroorzaakt.
- Benodigde omstandigheden: Alleen mogelijk wanneer er een vuurplaats aanwezig is. Op sommige plekken mag je geen open vuur maken.
- Meenemen: Je kunt het heel minimaal houden en als trekker alleen een doosje lucifers of een aansteker meenemen (niet aan te raden though). Je kunt ook all out gaan met driepoot en ketel en een voorraad haardhout, maar dat kan alleen bij autokamperen.
- Gebruiksgemak: Een vuur aanleggen en gecontroleerd brandend houden is iets wat je moet leren.
- Beschikbaarheid brandstof: Dood hout kun je in ieder bos wel vinden. Brandhout kun je ook bij veel bouwmarkten, tuincentra en tankstations kopen.
- Kosten: Haardhout is prima te betalen voor een keertje. Avond na avond erop koken stapelt behoorlijk op en is ook niet praktisch.
Barbecue
Iedereen kan barbecuën, maar niet iedereen kan góéd barbecuën. Denk aan zo min mogelijk rooksignalen en echt lekker koken.
That said, het is ontzettend leuk voor als je een weekendje ergens staat. Zelfs als je rugzakkampeert en een beetje slim inpakt lukt het prima om een wegwerpbarbecue meenemen.
Barbecuën is net als een kampvuur echt slow cooking, en je hebt talloze creatieve mogelijkheden. Wat dacht je bijvoorbeeld van het gebruik van een dutch oven in plaats van een rooster? Ik kan de apple crumble van mijn oom bijna weer proeven nu ik eraan terugdenk!
- Kooksnelheid: Langzaam
- Roet en vuil: Ja
- Duurzaamheid: Koken op houtskool is niet duurzaam, je stoot meer CO2 uit dan bij koken op gas.
- Benodigde omstandigheden: Een plek om je barbecue neer te zetten zonder brandplekken in het gras te maken. Op sommige plekken mag je niet barbecuën.
- Meenemen: Vrij groot, alleen handig bij autokamperen. Een wegwerpsetje is nog wel te doen als je één nachtje gaat rugzakkamperen.
- Gebruiksgemak: Medium, je moet even weten hoe het werkt.
- Beschikbaarheid brandstof: Houtskool en briketten zijn bijna overal makkelijk te krijgen.
- Kosten: Niet duur voor een keertje, maar ook hier: onpraktisch om elke avond te doen en de kosten stapelen snel op.
Alcoholbrandertje van bierblikjes
Je kunt online leuke tutorials vinden voor het maken van eenvoudige, zeer lichtgewicht alcoholbrandertjes. Het enige wat je nodig hebt zijn twee bierblikjes en wat standaard gereedschap.
Het gebruik lijkt vrij simpel: giet er alcohol of brandspiritus in en gaan met die banaan. Maar zo simpel is het niet: om te kunnen branden, moet de vloeistof eerst verdampen tot een gas (net als benzine in een motor). Hiervoor moet hij warm worden, en dat lukt alleen als je brandstof rond het brandertje giet en aansteekt.
Het kost dus behoorlijk wat moeite om je brandertje aan te krijgen, maar daarna brandt hij ook als een speer. Het kan heel goed zijn dat een ander model brandertje makkelijker in gebruik is.
Zorg ook dat je genoeg alcohol afmeet, bijvullen is lastig.
- Kooksnelheid: Snel
- Roet en vuil: Nee
- Duurzaamheid: Leuk upcyclingproject, semi-pure alcohol brandt schoon en vrij brandstofefficiënt.
- Benodigde omstandigheden: Geen bijzonderheden.
- Meenemen: Lekker lichtgewicht, maar ook hier: de brandstof mag niet mee in het vliegtuig.
- Gebruiksgemak: Lastig aan te krijgen.
- Beschikbaarheid brandstof: Brandspiritus is in elk land vrij makkelijk te krijgen. Een literfles is echter niet ideaal voor backpacken.
- Kosten: Supergoedkoop.
Op dit Pinterest board kun je meerdere tutorials vinden om zelf een brandertje te maken.
Hoe ziet jouw kampeerkeuken eruit? Wat vind je fijn, of wat wil je misschien wel uitproberen na het lezen van bovenstaande? Deel het in de comments!
Zelf ben ik altijd echt een fan van barbecuën!