Duurzaam leven zonder het jezelf moeilijk te maken: Zo doe ik het

Begin dit jaar kon ik trots verkondigen dat mijn persoonlijke jaarlijkse milieuvoetafdruk onder de 1 aarde was gedoken. Dat betekent dat als iedereen leeft zoals ik, we netjes binnen de draagkracht van de aarde leven. Toch leef ik niet veganistisch, extreem spartaans of als een hippie. Hoe doe ik dat dan, duurzaam leven? Lees gauw verder om te ontdekken hoe ik dat doe!

Ik neem je mee aan de hand van de Impact Top 10 van Babette Porcelijn, zoals beschreven in haar boek De Verborgen Impact. Dit zijn de gebieden in je leven die de meeste milieu-impact hebben als je de uitstoot van broeikasgassen, milieuvervuiling, landgebruik/ontbossing en watergebruik bij elkaar optelt, en dus de perfecte guideline voor duurzaam leven en makkelijk veel impact maken.

Dit is mijn persoonlijke milieu-impact van 2020 (roze) vergeleken met die van de gemiddelde Nederlander (wit):

Reken hier je eigen voetafdruk uit

Kleine disclaimer: Voor mijn persoonlijke impact heb ik wél de helft van gezamenlijke dingen zoals het huishouden en gezamenlijke uitgaven meegerekend, maar omdat we allebei ook onze eigen levensvisie erop na houden, heb ik privé uitgaven van Paul en mij niet automatisch over ons samen verdeeld.

Pauls persoonlijke voetafdruk is dus ook anders dan de mijne. Ik voel me niet verantwoordelijk voor hem in de zin dat ik hem moet dwingen om milieuvriendelijk te leven, ik laat hem vrij in zijn keuzes. Wel probeer ik hem bewust te maken van de impact van zijn keuzes en wat voor alternatieven er zijn, en stuur ik gezamenlijke keuzes altijd een zo duurzaam mogelijke kant op binnen de kaders die voor ons haalbaar zijn.

Daarnaast helpt het natuurlijk dat we geen kinderen en huisdieren hebben: die voegen namelijk een hoop toe aan je milieu-impact!

1 – Spullen

Ik ben niet iemand die shopt om het shoppen, of om met trends en seizoenen mee te lopen. Scheelt ten eerste een hoop geld, ten tweede een hoop milieu-impact!

We kopen alleen wat we nodig hebben of echt heel graag willen en zijn daarnaast zuinig op wat we hebben. Eerst kijken of we het kunnen repareren, weggooien is een laatste keuze. (We zijn trouwens geen hoarders – we gaan niet alle kleine dingetjes tot in den treure bewaren zonder er een specifiek doel voor te hebben).

Daarnaast kies ik steeds vaker voor tweedehands: Waarom iets nieuws kopen als je een item een tweede leven kunt geven? (Zo heb ik in 2021 twee geweldige nieuwe koekenpannen op de kop getikt voor een tientje.)

2 – Auto

In 2020 heb ik mijn rijbewijs gehaald! Daarvoor heb ik flink wat kilometers gemaakt. Gelukkig werk ik als ondernemer standaard thuis en heb ik geen torenhoge impact door dagelijks forenzen.

Onze eigen auto is een klein, zuinig model: een VW Up. Goed genoeg voor 2 personen en scheelt al een hoop. Zelfs een tripje naar Duitsland valt dan opeens best mee.

Verder denk ik dat corona hier wel een rol heeft gespeeld om de impact verder relatief laag te houden: onze ouders en grootouders wonen namelijk in Friesland, Brabant en de Randstad, terwijl wij in Hengelo wonen. Natuurlijk allemaal in dorpen zonder treinstation. Familiebezoek is dus sowieso een lange rit, maar door corona hebben we maar heel weinig van die ritjes gemaakt.

3 – Huis

We leven in een bescheiden appartementje met 2 slaapkamers. 75 vierkante meter, balkon, kelder. Ruim genoeg voor ons (en het helpt dat we allebei niet zo van de meuk en decoraties zijn).

Omdat we een klein appartement hebben, is het snel warm als we de kachel aandoen. Ook heb ik het idee dat we wel wat profiteren van warmte van (onder)buren. We zetten de kachel eigenlijk nooit hoger dan 19 graden, en ‘s nachts zetten we hem natuurlijk uit.

Hebben we het toch koud, dan trekken we een trui aan. ‘s Avonds is het heerlijk om met een fleecedekentje en pot thee op de bank te zitten.

Natuurlijk hebben we groene energie en ook “groen” gas, en we scheiden ons afval netjes.

4 – Vlees, vis

Ik eet al sinds 2018 significant minder vlees, en in september 2020 ben ik vegetariër geworden. Dat scheelt echt heel veel impact! Vegetarisch eten is net zo makkelijk, voedzaam en lekker, dus eigenlijk geen reden om het niet te doen.

5 – Vliegen

De laatste keer dat ik heb gevlogen was april 2019, onze Schotlandtrip. Die hebben we wel netjes gecompenseerd, maar heb me voorgenomen om daarna niet meer te vliegen. Er is een hoop moois te ontdekken in Europa, en er zijn prima internationale trein- en busservices (die in de toekomst hopelijk alleen maar beter worden).

Dus nee, in 2020 niet gevlogen. Zero impact op dat gebied. Sowieso was dat voor mij al geen jaarlijks ding. Ik heb van huis uit meegekregen dat je echt niet naar verweggistan hoeft voor een mooie vakantie, en we reisden doorgaans met de auto en de boot. Zelf hebben we nu als voornemen om onze volgende Schotlandtrip met de trein te doen.

6 – Eten

Hieronder valt alles wat niet vlees / vis / zuivel / eieren is. Ik kom niet jaarlijks aan en heb geen super intensief fysiek leven waardoor ik structureel meer voedsel nodig heb dan de gemiddelde mens, dus ik vermoed dat ik gewoon gemiddeld eet.

Wel koop ik veel van mijn producten op de markt (lokaal, verpakkingsvrij) en kies ik vaak voor biologisch en fairtrade, vooral als het om exotische producten zoals bananen, chocola, koffie en thee gaat.

Ik ben trouwens absoluut niet iemand die per se alles plasticvrij wil hebben. Als het makkelijk kan, dan graag, maar als er geen verpakkingsvrije optie in de buurt te krijgen is: jammer dan. Zo hebben we in ieder geval ons plasticgebruik flink verminderd. De verpakking is trouwens maar een minuscuul deel van de totale impact van een product.

7 – Kleding

Hier geldt eigenlijk hetzelfde als bij de categorie spullen: ik ben geen modemeeloper die alles “moet” hebben. Toen ik jonger was probeerde ik wel up to date te blijven, maar hoe ouder ik word, hoe minder het me kan schelen. Ik lees geen modebladen meer, wat heel erg helpt om dat ik-moet-erbij-horen-gevoel los te laten en een eigen stijl te ontwikkelen.

Wanneer ik kleding koop, is dat eigenlijk alleen omdat ik écht iets nodig heb, of omdat ik al langere tijd op zoek ben naar een bepaald soort kledingstuk. Zo heb ik bijvoorbeeld maar 4 lange broeken die ik afwissel in de koudere seizoenen. Prima genoeg.

Ik koop bijna alleen nog maar tweedehands. Alleen ondergoed, sokken en schoenen koop ik liever nieuw, bij voorkeur van duurzame merken. Bij schoenen vind ik dat nog wel moeilijk, omdat sneakers en kicks echt absoluut niet bij mijn smaak passen en er nog nauwelijks andere stijlen (betaalbare) schoenen van duurzame en gerecyclede materialen worden gemaakt.

Verder ben ik me sinds 2021 aan het verdiepen in zelf kleding maken. Meer hierover deel ik later!

8 – Zuivel

Ik ben geen hardcore veganist, en zal dat waarschijnlijk ook nooit worden (maar zeg nooit nooit). Eieren zijn gewoon praktisch als je een lekkere cake wilt bakken en ik houd enorm van kaas.

Wel maak ik makkelijke plantaardige switches: boter, melk en yoghurt koop ik bijna alleen nog maar plantaardig – ik maak alleen af en toe een uitzondering als ik ga bakken. Buttercream bijvoorbeeld is ronduit smerig als je dat met plantaardige boter doet. En bij een ouderwets, traditioneel recept gebruik ik de eerste keer ook dierlijke producten, om te kijken wat het voor functie heeft in het recept en hoe het resultaat hoort te zijn, voordat ik ingrediënten uitwissel.

Wanneer ik eieren en dierlijke zuivel koop, kies ik wel altijd voor biologisch of – als het mogelijk is – voor biologisch-dynamisch.

Tip: Biologische eieren op de markt zijn trouwens stukken goedkoper dan in de supermarkt!

9 – Douche

Ik ben een langdoucher. Dat geef ik eerlijk toe. Ik vind het heerlijk om een kwartier onder het (net iets te) hete water te staan mijmeren. En we hebben een bad, waar ik soms ook erg van kan genieten. En ik ben een sucker voor fijne skincare: zelfgemaakt, of van duurzame merken of ambachtelijke makers.

Wat ik niet doe is iedere dag douchen. Totaal niet nodig met mijn rustige lifestyle (kijk, voor bouwvakkers is dat een ander verhaal hè). Ik douche ongeveer 1x in de 2-3 dagen. De andere dagen volstaat even de oksels wassen met een washandje, koud water en zeep.

Daarnaast heb ik mijn katoenen wegwerpwattenschijfjes ingewisseld voor wasbare van bamboe, en gebruik ik een menstruatiecup. Beiden schelen echt enorm op het gebied van afval.

Verder doen wij sowieso geen crazy dingen qua watergebruik. We hebben geen zwembad, geen aquarium en ook geen tuinsproeiers. De plantjes krijgen water met de gieter, wat een stuk zuiniger is.

10 – Openbaar vervoer

Wanneer je minder vliegt en minder met de auto reist, is het vanzelfsprekend dat je meer met het OV doet. (Of de fiets en de benenwagen, waar dat mogelijk is.) Gelukkig heeft het OV een stuk minder impact per saldo als je dat verdeelt over al die reizigers!

Duurzaam leven in het kort

Eigenlijk is duurzaam leven dus heel makkelijk. Zolang je niet al te gek leeft en geen big spender bent, doe je het al snel vrij goed.

Tadaa! Mijn persoonlijke recept voor een duurzaam leven.