Iedereen is zich tegenwoordig bewust van het feit dat we milieuvriendelijker moeten leven. En bijna iedereen doet ook bewust iets om zijn steentje bij te dragen. Maar sommige manieren van verduurzamen zijn effectiever dan andere.
Het hoofdprobleem is de opwarming van de aarde: de 12 grootste economieën (daar hoort Nederland ook bij!) zijn verantwoordelijk voor ruim de helft van alle CO2-uitstoot op aarde. We kopen veel spullen, die allemaal geproduceerd en vervoerd worden, we eten veel vlees, wonen in grote huizen en gaan vaak op vliegvakantie.
Het probleem is echter dat het zo abstract is. Plastic zwerfafval, ook problematisch maar niet direct verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde, is lekker zichtbaar en dus makkelijk om iets aan te doen. Maar is het een effectieve manier om je lifestyle binnen de draagkracht van de aarde te brengen? Nee, niet echt.
Dus hoe kun je wél effectief verduurzamen?
Bereken je impact
De eerste stap die je moet nemen is eens kijken hoeveel impact jouw lifestyle op onze aarde heeft. Ook als je denkt dat het wel meevalt.
Toen ik me net een beetje voor duurzaamheid begon te interesseren een paar jaar geleden, was mijn impact ongeveer 3 aardes. Dat betekent dat als iedereen zou leven zoals ik, er 3 aardes nodig zouden zijn om dat haalbaar te maken.
Terwijl ik dacht dat ik best goed bezig was: niet eeuwig staan mijmeren onder de douche, overal spaar- of ledlampen, ik at gezond – gezond is toch duurzaam? – en ik gooide nooit afval op straat of in de natuur.
Tegenwoordig weet ik beter en verduurzaam ik mijn leven door middel van Babettes impact top 10. Ja, haar boek en die grafiek zijn min of meer mijn bijbel tegenwoordig. En het werkt: mijn milieu-impact is nu bijna binnen de draagkracht van de aarde. Ik hoop dat mijn meting aan het eind van dit jaar weer wat verder naar beneden zit!
Want als we allemaal binnen de draagkracht van de aarde leven, dan kunnen we de opwarming een halt toe roepen.
Bereken hier je impact met de impact top 10 tool
Effectief verduurzamen
Wat zijn nou de manieren om het best je milieu-impact te verlagen? Welke gedragsveranderingen zetten nou echt zoden aan de dijk?
Ik zal je een geheimpje verklappen: het is lang niet zo Spartaans als je denkt. Ik leef in een comfortabel huis, ik ga op vakantie, ik eet lekker en gezond en heb niks te klagen.
1 – Minder nieuwe spullen en kleding kopen
Het meest vervuilend voor het milieu is onze consumentenmindset: zoveel mogelijk kopen voor zo weinig mogelijk geld. We kopen heel veel dingen, terwijl we ze vaak niet nodig hebben. Vaak kopen we iets nieuws om met de trends mee te gaan, om erbij te horen, voor status of gewoon omdat we te lui zijn voor een duurzamere oplossing, zoals repareren, of rondvragen om iets te lenen. Dat kan anders!
Effectief verduurzamen:
2 – Minder nieuwe elektronica kopen
Zoals ik hierboven al zei: het produceren van nieuwe spullen heeft heel veel milieu-impact. En tegenwoordig willen we graag de nieuwste van de nieuwste gadgets. Ieder jaar een nieuw mobieltje bij je abonnement. Maar elektronica bevatten ontzettend veel zeldzame metalen en mineralen, die meestal nog op een zeer vervuilende manier worden gedolven.
Veel milieuvriendelijker is het om je oude telefoon, computer, en andere elektronica te gebruiken tot het het “op” is. Mijn eigen telefoon gebruik ik nu al dik 4 jaar, en nu pas begint hij echt kuren te vertonen en ben ik toe aan vervanging.
Effectief verduurzamen:
3 – Minder vlees en zuivel eten
Vlees is ontzettend milieuvervuilend. Niet alleen om de broeikasgassen die worden uitgestoten tijdens de productie (niet alleen CO2, maar ook methaan), maar vooral vanwege de ontbossing voor veevoer. Ontbossing is slecht omdat loofbomen, vooral het regenwoud wat voor dat veevoer gekapt wordt, veel CO2 uit de lucht filtert en vastlegt. Voor koeienvoer wordt zo absurd veel land gebruikt, daar schrik je van.
Van de hoeveelheid soja en graan die nodig is om 1 koe te voeden, kun je ook 7 vegetariërs voeden, en nog meer veganisten. En nee, Nederlandse koeien eten echt niet alleen gras. Ze staan meestal niet eens dagelijks in de wei. Ook Nederlandse koeien krijgen brokjes.
Effectief verduurzamen:
4 – Stoppen met vliegen
In de impact top 10 staat vliegen slecht op plek 6. Dat zou je niet verwachten, maar dat komt zo: die impact top 10 van Babette is een gemiddelde van alle Nederlanders. Dat betekent het gemiddelde van mensen die niet vliegen, mensen die soms vliegen, en mensen die vaak vliegen.
Met “slechts” één vliegreis per jaar kan vliegen al in jouw persoonlijke impact top 10 belanden of zelfs op de eerste plaats, afhankelijk van je bestemming. Een retourtje Bali is ongeveer evenveel waard als een jaar vlees eten of de hoeveelheid spullen die een gemiddelde Nederlander per jaar koopt. Een retourtje Nieuw-Zeeland is net iets minder dan vlees en spullen bij elkaar opgeteld. Ouch, that hurts.
Tot voor kort vloog ik soms: één keer in de paar jaar. Dat vond ik best verantwoord, vooral omdat ik de laatste keren mijn vlieguitstoot netjes compenseerde. Maar beter is het om niet te vliegen, tenzij het écht noodzakelijk is.
(I mean, als ik hechte familie aan de andere kant van de wereld op sterven zou hebben liggen zou ik ook linea recta het vliegtuig pakken. Maar niet meer voor vakantie.)
Effectief verduurzamen:
5 – Minder met de auto, meer met het OV
Als je veel met de auto reist, kan dit heel snel net zo vervuilend zijn als het vliegtuig, vooral als je hem dagelijks gebruikt om naar werk te forensen.
Mijn vader werkt tegenwoordig bij DUO, en gaat tegenwoordig met de bus naar werk. Het is namelijk overheidsbeleid dat alle overheidsinstellingen alleen reiskosten per OV vergoeden. Goede zaak!
Paul en ik hebben een auto (klein, tweedehands) en rijden daar af en toe mee naar familie in Friesland, Randstad en Brabant. Ik ben op dit moment bezig met mijn rijbewijs, wat natuurlijk ook een hoop extra kilometers – dus impact – is. Het kan minder, maar we rijden niet dagelijks. Ik denk dat autorijden in de toekomst wel mijn “niet-zo-groene zonde” wordt, omdat ik als autist heel snel overprikkeld raak van reizen met het OV.
Rijd je 25.000 km per jaar, dan staat dat gelijk aan een jaar vlees eten. Rijd je 40.000 km per jaar, dan is dat zelfs nog iets vervuilender dan een retourtje Nieuw-Zeeland.
Effectief verduurzamen:
6 – Stookkosten
Ook niet te onderschatten: de stookkosten van je huis. Dit kan enorm oplopen afhankelijk van de grootte van je huis, hoe goed de boel geïsoleerd is en hoe hoog je de verwarming hebt staan. Ook niet te onderschatten: een airco in de zomer.
Wat ontzettend veel helpt is kleiner wonen (I mean, met 2 man heb je echt niet zo’n kast van een nieuwbouwhuis nodig, ga weg zeg) en je huis goed isoleren. Zo lekt er in de winter minder warmte weg, en heb je in de zomer misschien die airco niet eens nodig.
Effectief verduurzamen:
Ook belangrijk, maar niet zo efficiënt
Minder plastic kopen
De plastic verpakking is doorgaans maar een miniem deel van de impact van een product. Natuurlijk is het goed om overbodig wegwerpplastic en overbodige verpakkingen (bijvoorbeeld een zak om bananen) te vermijden indien mogelijk, maar het heeft nauwelijks impact op het grote probleem: de opwarming van de aarde.
Wist je trouwens dat verse, ongesneden groente doorgaans verpakt wordt om de houdbaarheid te verlengen? Dit voorkomt verspilling. En verspilling kost veel meer overbodige energie dan een plasticje.
Minder lang douchen
Natuurlijk is het een goede zaak om niet overbodig lang onder de douche te staan mijmeren, maar het water- en energieverbruik in je badkamer is bijna nihil als je het vergelijkt met het kopen van spullen of het eten van vlees.
Alleen nog maar biologisch eten
Biologisch eten is fantastisch: minder vergif, meer aandacht voor dierenwelzijn en biodiversiteit. Maar echt effect op je CO2-uitstoot heeft het niet.
Bron: De Verborgen Impact, door Babette Porcelijn
(Nee, ik word niet gesponsord. Dit boek is simpelweg mijn persoonlijke “bijbel” op het gebied van verduurzamen.)
Het meeste doe ik wel, dwz eet weinig rund/varkensvlees. Kip is niet leuk voor die beesten, maar is een minder zware aanslag op de aarde. Laatst heb ik sinds 20 jaar weer een keer gevlogen. Was een soort dienstreis. Ik zit nooit in een auto. Maar het zou al wat zijn als men gemiddeld met 1,5 mensen in een auto gaat zitten. Dat vervuilt en belast veel minder en de files zijn dan vrijwel opgelost. Nu zit 80% alleen in een auto en dat is erger per kilometer dan vliegen in een redelijk vol vliegtuig. Maar ook met OV heb ik problemen en dan vooral met de bussen die hier langs het regio ziekenhuis vrijwel leeg rondrijden. De bus is er hier moeiteloos uitgeconcurreerd door de fiets. Fietsen is niet alleen minder vervuilend, maar het is ook gezonder. De trein is een ander verhaal, dat werkt veel beter, vooral ook in samenhang met de fiets. Vanuit Almaar naar Nieuwegein-Zuid is de combi trein-vouwfiets het snelst als je de tijd meerekent die je werkt voor de kosten van vervoer.
Goed bezig! 🙂 En over je toevoeging in je tweede comment: minder mensen op de planeet is zeker het duurzaamste wat er is. Maar het is ook heel controversieel om te zeggen “blijf bewust kinderloos”, hoewel dat het duurzaamste is wat je als mens kunt doen voor de planeet. Áls ik er al over ga schrijven, dan wordt dat een goed doordachte blogpost en niet een terloops genoemde optie in een lijstje.
O ja en helemaal vergeten. Het meeste lossen we op met minder mensen. Dan eten we met z’n allen ook minder vlees en rijden we ook minder auto.